Шетелде жұмыс істейтін қазақстандықтарға жаңаша көмек көрсетіледі. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінде LS-ке егжей-тегжейі айтылды.
Министрлікте 2023 жылдың I тоқсанының қорытындысы бойынша сыртқы істер министрлігінің (СІМ) деректері келтірілді, оған сәйкес 194 мыңнан астам қазақстандық шетелде еңбек етеді. Оның ішінде Ресейде – 162,7 мың адам, Польшада – 13,1 мың адам, Оңтүстік Кореяда – 6 мың адам, Ұлыбританияда – 5 мың адам.
Еңбек министрлігінде заңсыз көші-қон және жұмыс күші мәселелері әлеуметтік маңызы бар жоба екенін атап өтті. Қазақстандықтардың халықаралық еңбек нарығындағы сұранысының географиясы кеңеюде.
Осыған байланысты Түркия, БАӘ, АҚШ, Ұлыбритания, Германия, Израиль, Катар, Оңтүстік Корея және басқа елдермен Қазақстаннан келген еңбек мигранттарының еңбек және әлеуметтік құқықтарын қамтамасыз ету туралы жаңа келісімдердің (меморандумдардың) жобаларына қол қою жөнінде шаралар әзірленіп, қабылдануда. Аталған құжаттардың жобалары жоғары аталған елдердің қарауына жолданды, келіссөздер жүргізілуде.
"Екіжақты келісімдердің жобаларына қол қою 2023 жылдың соңына дейін, ал Қазақстан үкіметінің бекітуі 2024 жылға дейін жоспарланып отыр", – деп түсіндірді еңбек министрлігінде.
Келісімдер қабылданғаннан кейін министрлік жеке жұмыспен қамту агенттіктері арқылы шетелге еңбек мигранттарын квоталау мәселесін қарайды. Бұл қазақстандықтарға басқа мемлекеттердің аумағында рұқсат құжаттарымен жұмыс істеуге мүмкіндік бермек.
Сондай-ақ, 2023-2027 жылдарға арналған көші-қон саясатының тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде қазақстандықтардың шетелдегі еңбек қызметін ұйымдастыру бөлігінде жеке жұмыспен қамту агенттіктерінің қызметін реттеу тетіктері қайта қаралады.
Олар шетелдік жұмыс берушілермен еңбек келісімшарттарын жасасу кезінде консультациялар арқылы азаматтарға жәрдемдесуді және олардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз етуді көздейтін болады.
Қазақстан Республикасынан келген еңбек эмигранттары бар елдерде қазақ қауымдастықтары мен уәкілетті заңды тұлғалар арқылы өзара көмек көрсету жөніндегі қоғамдық ұйымдардың жұмыс істеуіне жәрдемдесу жоспарлануда.
Бұдан басқа, электрондық еңбек биржасы "Құтты мекен" платформасымен толықтырылады (migration.gov.kz). Көші-қон жүйесінің бизнес-процестерін реинжирингтен, қолда бар жүйелерді интеграциялаудан және жаңа функционалдарды пысықтаудан кейін бұл платформа елде болу және мерзімдеріне қарамастан, мемлекеттік шекарадан өтетін шетелдіктер мен Қазақстан азаматтарының бірыңғай есебін жүргізетін болады.
Бұл жүйеде барлық мүдделі мемлекеттік мекемелермен бір мезгілде келісуді ескере отырып, көші-қонның барлық бағыттары бойынша мемлекеттік қызметтер көрсетіледі. Мемлекет бюджетіне түсетін салық түсімдерінің есебі, жұмыс берушілердің кадрларда жергілікті қамтуды сақтауын бақылау, шетелдіктердің медициналық қызметтер алуына мониторинг жүргізу, Қазақстанның көші-қон заңнамасын бұзу фактілерін анықтау және т. б. жүргізіледі.
Оңтүстік Кореяда ел азаматтарын заңды жұмысқа орналастыруды қамтамасыз ету үшін Қазақстанды еңбекке рұқсат беру жүйесіне (Employment permit System) енгізу мәселесі пысықталуда. Осы жүйе арқылы жұмысқа қабылдау тілдік курстарды одан әрі жүргізумен, міндетті медициналық тексеруден өтумен және шығу үшін құжаттарды ресімдеумен "Құтты мекенге" тіркелу арқылы да жүзеге асырылады.
Еңбек министрлігі қазіргі уақытта қазақстандықтар жеке жұмыспен қамту агенттіктері арқылы шетелге өз бетінше жұмысқа орналасатынын еске салды. Бұл ретте шетелдегі қазақстандықтардың мүдделерін СІМ қорғайды. Бұл ведомство азаматтарды шетелдегі мекемелерде, атап айтқанда, басқа мемлекеттерде жұмыс істейтіндерді тіркеуді қамтамасыз етеді.
Еңбек министрлігінің ақпараты бойынша, қазақстандықтардың қиын өмірлік жағдайларға тап болмауын қамтамасыз ету үшін, ресми жұмысқа орналасуды қамтамасыз ету, еңбек жағдайлары мен еңбекақы төлеу және т. б. мәселелері бойынша қабылдаушы тараптардың азаматтарымен және тиісті мемлекеттік мекемелерімен тығыз байланыс орнатылады.
Бұған дейін, ішкі істер министрлігі шетелде жұмысқа орналасу кезінде қазақстандықтарды алдаудың ең танымал схемалары туралы айтқан болатын.
